Początki Majów inne niż sądzono?
30 maja 2016, 09:58Dzieje Majów wciąż skrywają liczne tajemnice. Stosunkowo dużo wiemy o okresie klasycznym tej kultury (300-950 rok n.e.), jednak bardzo mało o wczesnym okresie przedklasycznym, czyli o epoce sprzed 1000 roku przed Chrystusem. Wówczas to kształtowała się kultura, która wspaniale rozkwitła w okresie klasycznym
Pojawienie się łaciny wywołało... rozkwit pisma runicznego. Średniowieczna Norwegia była dwujęzyczna
12 października 2020, 18:19Dobrze znany jest fakt, że w epoce wikingów oraz późniejszym średniowieczu na terenie dzisiejszej Norwegii posługiwano się runami. Obecnie nikt ich już nie używa. Najnowsze badania pokazują, że przejście z pisma runicznego na alfabet łaciński nie tylko trwało znacznie dłużej niż sądzono, ale że pojawienie się łaciny spowodowało... prawdziwy rozkwit pisma runicznego.
Duża świątynia rzuca światło na tajemniczą prekolumbijską kulturę Tiahuanaco
11 lipca 2025, 14:07Tiahuanaco czy też Tiwanaku, to duża, ważna i bardzo tajemnicza kultura prekolumbijska. Była to jedna z najwcześniejszych i prawdopodobnie w swoim czasie najpotężniejszych kultur Ameryki Południowej. Zniknęła przed tysiącem lat. Teraz naukowcy znaleźli wielki kompleks świątynny tej kultury, który rzuca nieco światła na organizację społeczeństwa Tiahuanaco, jego wierzenia i potęgę.
Umiejętność szycia ocaliła Homo sapiens
8 sierpnia 2016, 14:44Uczeni z kanadyjskiego Simon Fraser University znaleźli dowody sugerujące, że Homo sapiens przetrwał epokę lodową, gdyż wynalazł rodzaj kurtki z kapturem. Sztuka ta nie udała się neandertalczykom, przez co nie mogli oni odpowiednio się ogrzać.
W neolitycznym grobowcu pod Kielcami znaleziono zabytek z Bliskiego Wschodu
5 listopada 2020, 09:03W Sadowiu, gdzie znajduje się największe w Polsce cmentarzysko przedstawicieli kultury amfor kulistych, odkryto kolejne groby. Najbardziej interesujący z nich reprezentuje kulturę złocką. To grób niszowy z pionowym szybem i wydrążoną obok jamą grobową. Wewnątrz archeolodzy znaleźli szczątki czterech osób, naczynia oraz pochodzącą z Bliskiego Wschodu kościaną klamrę.
Najstarszy warsztat wytwarzający ozdoby z muszli. Pracował tam neandertalczyk czy H. sapiens?
24 września 2025, 10:18Między 55 000 a 42 000 lat temu w Europie zachodziły ważne zmiany – wymierający neandertalczycy byli zastępowani przez H. sapiens. W tym czasie na terenie południowo-zachodniej Francji i północnej Hiszpanii rozwija się kultura szatelperońska. W środowisku naukowym trwają spory o to, kto ją stworzył. Według większości naukowców jej twórcami byli neandertalczycy, ale rozwinęła się pod wpływem oddziaływania naszego gatunku. Na stanowisku La Roche-à-Pierrot znaleziono najstarszy w Europie warsztat, w którym wytwarzano ozdoby z muszli. Działał on przed co najmniej 42 000 laty, a odkrywcy wiążą go z kulturą szatelperońską.
Ameryki zasiedlono inaczej, niż sądzimy
11 sierpnia 2016, 09:31Pojawiła się nowa hipoteza dotycząca drogi kolonizacji obu Ameryk. DNA roślin i zwierząt znalezione pod dwoma kanadyjskimi jeziorami przeczą dotychczasowej hipotezie mówiącej, że pierwsi ludzie przybyli do Ameryki podróżując przez wolny od lodu korytarz rozciągający się od Alaski po Montanę.
Gołoszyce (Świętokrzyskie): sporo wskazuje na to, że archeolodzy natrafili na pozostałości folwarku rycerskiego
30 grudnia 2020, 18:34Podczas badania stanowiska archeologicznego w Gołoszycach w gminie Baćkowice (woj. świętokrzyskie) w związku z budową elektrowni na biogaz dokonano ciekawych znalezisk. Pochodzą one m.in. z neolitu (kultura pucharów lejkowatych), okresu rzymskiego czy średniowiecza. Wg dr. hab. Marka Florka z sandomierskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach, najciekawsze są znaleziska z późnego średniowiecza. Wstępnie wskazują one bowiem, że mógł się tu znajdować folwark rycerski.
Kubki i maski z czaszek. Ludzkie kości były materiałem, jak każdy inny
17 października 2025, 09:23Kultura Liangzhu, która rozwijała się w delcie Jangcy 5300 lat temu, pozostawiła po sobie jedne z najwcześniejszych miast Azji Wschodniej. Te osady miejsce otoczone były wałami i fosami obronnymi. Wznoszono w nich tamy, ołtarze, warsztaty, budowano kanały. Centrum tej kultury było miasto Liangzhu z wielkim 30-hektarowym centrum pałacowym. W miejskich kanałach i fosie znaleziono liczne ludzkie kości noszące ślady obróbki. Są one datowane na lata 3050–2600 p.n.e., a największa ich liczba pochodzi z lat 2850–2650 p.n.e. Najbardziej charakterystyczną cechą tych kości jest fakt, że obróbka wielu z nich nie została ukończona.
Koniec sporu o Polinezyjczyków
4 października 2016, 09:08Minęło zaledwie 3000 lat od czasu, gdy ludzie zasiedlili Fidżi i inne izolowane wyspy. Musieli w tym celu przebyć tysiące kilometrów otwartych oceanów. Dotychczas jednak nie wiedzieliśmy, kim byli ci nieustraszeni żeglarze
